Trái đất này có 7,5 tỷ người bạn cô đơn là do bản thân hay do thực tại?

Không biết liệu bạn đã từng nếm trải nỗi buồn khổ của sự cô đơn chưa? Khi bạn bỗng nhận ra mình chẳng còn mối liên hệ với bất kỳ ai khác. Cái chết đâu chỉ đến khi sự sống kết thúc. Nó còn đến khi chúng ta mãi không có được một câu trả lời thỏa đáng, mãi không tìm ra một lối thoát cho mình.

1. Trái đất này có 7,5 tỷ người bạn cô đơn là do đâu?

Sự cô đơn này cũng là một dạng thức của cái chết vậy. Nó là chốn ngục tù của những hoạt động lấy mình làm trung tâm liên tu bất tận. Khi bạn vướng kẹt trong những ý nghĩ riêng mình, trong nỗi khổ riêng mình, trong sự mê muội, trong sự khinh suất. Sự giam hãm đó cũng là cái chết, đâu phải chỉ khi thân xác bạn trút hơi thở cuối cùng.

Làm thế nào để tự mình thoát khỏi chốn ngục tù này cũng là điều bạn cần phải khám phá. Từ đó ta có thể chấm dứt hoạn nạn này. Khi đi vào tìm hiểu sâu về sự cô đơn, chúng ta sẽ thắc mắc rằng liệu cái chúng ta vẫn gọi là sự cô đơn có mang tính thực tế không. Hay đó chỉ là một khái niệm ngôn từ đầy lầm tưởng?

2. Cô đơn có giống cô độc?

Chúng ta đều biết về trạng thái cô đơn cũng như nỗi sợ hãi, khốn khổ, sự kháng cự và tình trạng khủng hoảng của tâm trí mỗi khi nó nhận diện được nỗi cô đơn trú ngụ trong mình. Điều này chẳng hề lạ lẫm đối với bất kỳ ai. Cho dù bạn tài năng hạnh phúc – thì sâu thẳm trong tâm hồn mỗi chúng ta vẫn tồn tại một cái bóng lẩn khuất của sự cô đơn.

Khi rơi vào tình trạng ấy thì tâm trí sẽ làm gì?

Nó sẽ khiến bạn bật máy nghe đài hay vớ một quyển sách để chạy trốn khỏi nỗi cô đơn.

Nào, hãy cùng chú tâm quan sát tình trạng cô đơn đó.

Ngay khi tâm trí nhận biết được sự cô đơn, nó sẽ tìm đến mọi phương thức đào thoát. Sự trốn chạy, dù là chìm sâu vào không gian trầm tư tôn giáo hay mê đắm cả ngày ở rạp chiếu phim thì cũng như nhau cả thôi.

Chúng đều là sự trốn chạy khỏi thực tại. Đó đều là những dạng thức của sự đào thoát. Khi bạn nhìn vào sự thật rằng mình đang cô đơn. Bạn không trốn chạy và cũng không phải đối đầu với nó.

3. Cô đơn là sự phiền muộn, cô độc là niềm vui thú

Cô đơn là một trạng thái cô lập, trong đó tâm trí tự phong kín và cách ly nó khỏi mọi mối quan hệ. Trong trạng thái đó, tâm trí nhận biết được nỗi cô đơn. Nếu nó không phán xét điều đó, tức là tâm trí đã nhận thức và thôi trốn chạy. Ắt hẳn khi ấy nỗi cô đơn sẽ trải qua một sự chuyển hóa.

Sự chuyển hóa đó có thể coi là “sự cô độc”. Trong trạng thái cô độc đó không tồn tại nỗi sợ hãi. Tâm trí cảm thấy cô đơn vì đã tự cô lập mình khỏi các hoạt động thì e sợ sự cô đơn đó. Nhưng nếu ta nhận biết mà không hề chọn lựa hay phán xét thì tâm trí sẽ không còn cảm thấy cô đơn nữa. Cô đơn là một tình trạng đáng thất vọng, nhưng cô độc thì không.

Sự cô độc rất cần thiết cho tinh thần. Vì thế, người hạnh phúc thì không cô đơn, người hạnh phúc là một người cô độc và độc lập.

4. Liệu ta có thể sống cùng nỗi cô đơn?

Có lẽ nào chúng ta không nhận biết được tình trạng trống rỗng, thất vọng, cô đơn của mình, cùng toàn bộ chuỗi cảm xúc khi không thể dựa dẫm vào điều gì hay nương tựa vào ai?

Phải chăng chúng ta chưa từng trải qua những khoảnh khắc cô đơn, đau buồn hay thất vọng tột cùng mà chẳng vì lý do gì cả? Và phải chăng tình trạng cô đơn này đã luôn đày đọa chúng ta? Khiến chúng ta cứ phải cố gắng trở thành một ai đó? Khiến chúng ta luôn trăn trở về một điều gì đó?

Tôi có thể chung sống với nỗi cô đơn, không trốn chạy khỏi nó và không cố gắng khỏa lấp.

5. Đừng trốn chạy, hãy để mình cô độc

Đã bao giờ bạn thử trải nghiệm cảm giác cô độc chưa? Khi đó bạn sẽ thấy không chỉ đặc biệt khó khăn để có được trải nghiệm đó mà nó còn đòi hỏi ở ta trí năng phi thường. Đó là vì tâm trí không muốn để chúng ta cô độc. Nó sẽ trở nên bồn chồn không yên và sẽ tự khuấy động mình bằng nhiều kiểu trốn chạy.

Vậy có phải chúng ta đang cố gắng lấp đầy khoảng trống lớn trong nội tâm bằng những điều đã biết. Chúng ta cố gắng lấp đầy sự trống rỗng trong mình. Lấp đầy bằng nhiều hình thức khác nhau. Bằng việc sở đắc kiến thức, các mối quan hệ hay của cải vật chất. Đó chẳng phải là toàn bộ tiến trình sinh tồn của chúng ta hay sao?

Giờ đây, khi nhận ra điều bạn đang làm, bạn có còn cho rằng mình sẽ khỏa lấp được sự trống rỗng ấy hay không?

Bạn đã thử nghiệm mọi cách thức để làm đầy khoảng không cô đơn ấy.

Bạn đã từng thành công trong việc khỏa lấp nỗi cô đơn ấy chưa? Hay là bạn chỉ đơn thuần che đậy nó mà thôi? Nếu bạn chỉ che khuất nó thì mọi thứ vẫn ở trạng thái cũ nên sớm muộn gì nỗi cô đơn cũng sẽ trở lại.

Nếu như bạn trốn chạy khỏi tất cả, thì rất sớm thôi bạn sẽ thấy mình trong bệnh viện tâm thần. Hoặc tâm trí bạn sẽ trở nên cực kỳ trì độn. Đó là điều đang xảy ra khắp nơi trên thế giới đấy!

Tóm lược và trích đăng từ “Bạn đang nghịch gì với đời mình?” của J.Krishnamutri, bản dịch của Huỳnh Hiếu Thuận